فهرست مطالب
اظهار کالا
بیانیه ای کتبی یا شفاهی است که براساس مقررات این قانون اظهارکننده، رویه گمرکی مورد نظر خود را دربا ره ی کالا مشخص می کند و اطلاعات مورد نیاز برای اجرای مقررات گمرکی را ارائه می دهد.
روز اظهار
بیانیه ای کتبی یا شفاهی است که براساس مقررات این قانون اظهارکننده، رویه گمرکی مورد نظر خود را دربا ره ی کالا مشخص می کند و اطلاعات مورد نیاز برای اجرای مقررات گمرکی را ارائه می دهد.
اظهار کننده
- صاحب کالای تجاری
- نماینده صاحب کالای اشخاص حقوقی
- کارگزار گمرکی
کارگزار گمرکی
شخصی است که تشریفات گمرکی کالای متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی را به وکالت از طرف آنان انجام می دهد.
نکته: حدود اختیارات وکیل باید به تفکیک در وکالتنامه ی رسمی که توسط موکل در فرم نمونه ی ارائه شده توسط گمرک ایران تنظیم می شود.، مشخص گردد.
کارگزار گمرکی باید پروانه مخصوص از گمرک ایران تحصیل نماید که این پروانه برای ترخیص کالا از کلیه ی گمرکات کشور معتبر است.
ترخیص
خروج کالا از اماکن گمرکی پس از انجام تشریفات گمرکی مربوط است.
اماکن گمرکی
محل یا مکانی است برای نگهداری کالای گمرک نشده برای مدت معین
قلمرو گمرکی
آن قسمت از قلمرو کشور است که در آن قانون امور گمرکی اعمال می شود.
تشریفات گمرکی
کلیه عملیاتی است که در اجرای مقررات گمرکی انجام می شود.
نکته:عملیاتی دوطرفه است بین ترخیص کار و گمرک
توضیح: در واقع ترخیص انجام تشریفات گمرکی لازم جهت اجازه ی ورود کالا برای مصرف داخلی یا صادرات یا قرار گرفتن تحت سایر رویه های گمرکی است.
ثبت سفارش
وارد کننده های کالاهای مختلف اعم از دولتی و غیر دولتی جهت اخذ مجوز ورود و ثبت سفارش باید منحصرا به وزارت صنعت معدن تجارت مراجعه کنند.
در واقع وارد کننده ها درخواست و مشخصات را در سامانه جامع تجارت وارد کرده و مدارک را بارگزاری می کنند.
نکته: در رویه ی صادرات نیازی به ثبت سفارش نیست.
صاحب کالای تجاری
شخصی است که نسخ اصلی اسناد خرید و حمل به نام او صادر شده (در مورد کالای خریداری شده با تعهد سامانه بانکی، آن اسناد از طرف بانک مهر شده باشد) و ترخیصیه نیز به نام او باشد یا اسناد مزبور به نام وی ظهرنویسی و صحت امضاء واگذارنده از طرف مقام صلاحیتدار (دفترخانه) گواهی شده باشد.
کالای تجاری
کالایی که به تشخیص گمرک ایران (یا گمرکات اجرایی) برای فروش صادر یا وارد می گردد اعم از این که به همان شکل یا پس از انجام عملیات اعم از (تولیدی)، (تفکیک) و (بسته بندی) به فروش برسد.
نکته: این سه مورد اعم تمثیلی هستند نه حصری. یعنی حتا اگر عملیات دیگری هم انجام پذیرد ولی تشخیص گمرک تجاری بودن آن باشد باید تشریفات کالای تجاری رعایت شود.
گمرک ایران تشخیص می دهد یا برایش احراز می شود کالایی که برای فروش وارد نشده است و برای مصرف شخصی است به جهت اینکه آن کالا قابلیت فروش دارد در اینجا نیز باید تشریفات کالای تجاری انجام شود.
کالای داخلی
کالایی که در قلمرو گمرکی کشور تولید یا ساخته شده یا کالای خارجی است که ورود قطعی شده است.
کالای گمرک نشده
کالایی که تحت نظارت و کنترل گمرک است ولی تشریفات گمرکی آن به طور کامل انجام نشده است.
پیش فاکتور PROFORMA INVOICE (PI)
اولین سندی است که در آن صادر کننده مجموعه شرایط پیشنهادی خود را جهت صدور کالا یا کالاهای معین به وارد کننده اعلام می کند.
فاکتور یا سیاهه خرید COMERCIAL INVOICE
سندی است حاوی اطلاعات در خصوص کالا یا کالاهای فروخته شده که فروشنده به نام خریدار در ازای انتقال پول صادر می کند.
گواهی مبداء CERTIFICATE OF ORGINE :
سندی است که کشور تولید کننده یا سازنده ی کالای فروخته شده را معلوم می کند.
نکته: فروشنده نسبت به گرفتن این سند اقدام می کند.
توضیح: مرجع اصلی صدور گواهی مبدا اتاق بازرگانی کشور مبدا است.
ترخیصیه
سندی است که به موجب آن شرکت حمل و نقل بین المللی (کریر و فورواردر) پس از احراز هویت، بلامانع بودن انجام تشریفات گمرکی توسط گیرنده کالا را به گمرک اعلام می نماید.
توضیح: در واقع شرکت حمل و نقل بین المللی (امانت دهنده) بعد از تسویه حساب با صاحب کالا این سند را صادر می کند.
نکته: کریر خودش وسیله حمل دارد ولی فورواردر کارگزار کریر است.
بارنامه BULL OF LANDING (BL)
سند مالکیت کالای فروخته شده است که شرکت حمل و نقل بین المللی در ابتدای بارگیری جهت حمل کالا این سند را صادر می کند.
لیست بسته بندی یا پکینگ لیست PACKING LIST
سندی است که محتویات بسته ای معین را به تفصیل فهرست می کند که واردکننده می تواند آن را قبل از ثبت اظهارنامه از گمرک مقصد درخواست کند.
اظهارنامه اجمالی
سندی است که به موجب آن شرکت حمل و نقل، فهرست کلی محمولاتی که باید تخلیه و بارگیری شود را هنگام ورود و یا خروج وسیله نقلیه از کشور اعلام می نماید.
فهرست کل بار یا مانیفست (MANIFEST)
مانیفست سندی است که برخلاف اظهار نامه اجمالی که به اطلاعات کلی بار و حمل کننده می پردازد اطلاعات و مشخصات دقیق کالای وارداتی یا صادراتی را به گمرک ارائه می کند.
تأمین
تودیع وجه نقد به صورت سپرده یا ارائه ضمانت نامه بانکی یا تضمین بیمه ای معتبر به تشخیص گمرک ایران
تضمین
وجه نقد، ضمانتنامه بانکی و بیمه نامه معتبری است که برای اجرای الزامات مندرج در مقررات گمرکی نزد گمرک سپرده می شود.
تعهد
قبول الزام کتبی یا الکترونیکی که شخص را در برابر گمرک برای انجام یا عدم انجام عملی ملزم می کند.
حمل یکسره
ورود کالا به اماکن گمرکی و خروج کالا از اماکن مذکور بدون تخلیه و تحویل در این اماکن با رعایت مقررات این قانون است.
توضیح: کالا قابل تخلیه در اماکن گمرکی نباشد یا باید سریع به تولید برسد یا صاحب کالا عجله دارد که با درخواست صاحب کالا و گرفتن مجوز حمل یکسره انجام می شود.
کنترلهای گمرکی
اقداماتی که توسط گمرک به منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات گمرکی انجام می شود. (یا فیزیکی و حضوری است یا با دستگاه های مختلف است.)
مرجع تحویل گیرنده
شخص حقوقی که به موجب قانون یا قراردادهای متکی به قانون مسؤولیت تحویل و نگهداری کالاهای مربوط به عموم اشخاص را که تشریفات گمرکی آن انجام نشده است در اماکن گمرکی برعهده دارد. این اصطلاح شامل سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی نیست.
مقررات گمرکی
قوانین و مقررات اعم از آیین نامه های اجرائی، دستورالعملها و بخشنامه هایی که نظارت یا اجرای آن به گمرک واگذار گردیده است.
گمرک اختصاصی
به منظور نگهداری کالاهای گمرک نشده به جز کالای ممنوع، گمرک می تواند با تأسیس واحدهای گمرکی اختصاصی برای صاحبان کالاها و شرکتهای حمل و نقل بین المللی با اخذ تضمین موافقت کند و مأموران لازم را جهت اجرای مقررات و انجام تشریفات گمرکی در این اماکن مستقر نماید.
مانند واحد گمرک اختصاصی در ذوب آهن اصفهان
گمرک تخصصی
در خصوص ترخیص بعضی از کالاهاست.
مانند گمرک تخصصی خودرو
پته گمرکی
برای ترخیص کالاهایی است که ارزش کمی دارند و نیاز به تنظیم اظهارنامه نیست.
پته عبور
برای عبور کالاها مورد استفاده قرار می گیرد.
حقوق ورودی
حقوق گمرکی معادل چهار درصد (۴%) ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی که توسط هیأت وزیران تعیین می گردد به علاوه وجوهی که به موجب قانون، گمرک مسؤول وصول آن است و به واردات قطعی کالا تعلق می گیرد ولی شامل هزینه های انجام خدمات نمی شود.
هزینـه های انجام خدمات
وجوهی که در قبال انجام خدماتی از قبیل هزینـه اشعه ایکس (ایکس ری)، مهر و مـوم، پلمب، باربـری، انبارداری در اماکـن گمرکی، آزمـایش و تعرفه بندی، مراقبت، بـدرقه، توزین کالا و خدمات فـوق العاده دریافـت می شود و شرایط، ضوابط و مصـادیق آن متناسـب با خدمات انجـام شده تعیین می گردد.
انجام خدمات (تشریفات گمرکی) فوق العاده
- روزهای تعطیل
- ساعات غیر اداری
در داخل اماکن گمرکی مستلزم موافقت گمرک با درخواست کتبی متقاضی در ساعات اداری می باشد.
- خارج از اماکن گمرکی
غیر از موافقت گمرک مستلزم پرداخت هزینه و تامین وسایل رفت و آمد توسط متقاضی است.